Przejdź do treści

Wzgórza otaczające Uzdrowisko Iwonicz-Zdrój

    BOROWINOWA GÓRA (482 m)

    Położona jest na wschód od Uzdrowiska. Alejki usytuowane są na zachodnim stoku góry pomiędzy dzielnicą pensjonatową na północy, a Orlim Potokiem na południu. Na wschodzie osiągają leśną drogę, wiodącą od pól do kopalni ropy naftowej. Wejścia na alejki prowadzą z dzielnicy pensjonatowej od budynku FWP „Trzy Lilie III”, Domu Książki, alei Parkowej, Torosiewicza oraz Sanatorium „Pod Jodłą”. Długość alejek wynosi około 7 km. Lesiste wzniesienie Borowinowej Góry stanowi przyjemne i dogodne tereny spacerowe.

    Na południowym i wschodnim zboczu znajdują się otwory wydobywcze ropy naftowej. Niegdyś kopano tu również borowinę dla zakładu przyrodoleczniczego. Z Borowinowej Góry można się też udać dalej, spacerem, na północ, polami w stronę lasu Piekliska, na wschód lasem do doliny potoku Klimkówka oraz na południe – stokiem lub przez szczyt Gloriety w kierunku pól Wólki i Przymiarek. Czas dojścia do szczytu z uzdrowiska 20 min.

    GLORIETA (550 m)

    Lesista kopa tej góry piętrzy się na południowy wschód Uzdrowiska. Wejścia na alejki znajdują się z alei Leśnej w otoczeniu byłych skoczni narciarskich. Sieć alejek obejmuje cały zachodni stok od Orlego Potoku na północy, do Jeleniowatego Potoku na południu. Alejki wyprowadzają też na szczyt oraz wschodnim stokiem sprowadzają do pól nie istniejącej wsi Wólka. Długość sieci alejek wynosi około 5 km.

    Na szczycie góry w ubiegłym wieku stała ozdobna glorietka, a w okresie międzywojennym wysoka, dwupiętrowa wieża, z której roztaczał się rozległy, dookolny widok. Na wschodnim stoku wzniesienia znajdują się stare leśne dróżki, prowadzące z Iwonicza na wschodzie przez Borowinową Górę na pole Wólki na południu. Na północnym stoku góry znajdują się szyby wydobywcze ropy naftowej oraz odwiert wody mineralnej – „Klimkówka 27” (Mirosław). Czas wyjścia na szczyt z uzdrowiska 30 min.

    WÓLECKA GÓRA (611 m)

    Wzniesienie stanowi niższą kulminację Przymiarek (640 m). Wznosi się w kierunku południowym od Iwonicza-Zdroju. Sam szczyt i tereny podszczytowe zalesione sosnowym lasem. Niżej linii lasu na zachodnim stoku znajdują się pola orne Lubatowej, na wschodnim i północnym łąki Wólki, a na południowym, leśnym stoku, poprzecinanym wąwozami, źródliska Iwonickiego Potoku i dalej ku wschodowi pola uprawne Bałucianki.

    Dolna część północno-zachodniego stoku, nad doliną Iwonickiego Potoku, porośnięta jest lasem, stanowiącym otulinę Uzdrowiska. W lesie od strony zalewu w okolicy pozostałości po skoczni narciarskiej, w górę, nad głębokim wąwozem Jeleniowatego Potoku, pnie się w kierunku wschodnim alejka, wyprowadzająca na pola Wóleckiej Górki by następnie kierując się na południe zaprowadzić do aktywnych torfowisk. Czas przejścia z uzdrowiska około 1 godz.

    Z partii szczytowej Wóleckiej Góry roztaczają się wspaniałe widoki włącznie z okazjonalnie ukazującymi się odległymi Tatrami. W dole na północy widoczne Uzdrowisko i otaczające je wzniesienia. Dalej szeroka Kotlina Krośnieńska, horyzont zaś zamykają na północy pasma Pogórza Strzyżowsko-Dynowskiego. Ku zachodowi na pierwszym planie, w dole, widoczna wieś Lubatowa, nad którą wznosi się góra Cergowa. W prawo od masywu Cergowej, głębiej, widoczna Chyrowa, dolina Jasiołki w okolicy Dukli i tzw. Dolina Śmierci, w której leżą: Teodorówka, Iwla i Łysa Góra. Na lewo od garbu Cergowej widoczne lesiste pasmo Kramionek i Dziurczu. Na południu Piotruś, Osiecznik, a dalej ku wschodowi, za Bałucianką i Królikiem Polskim – Jawornik. Na wschodzie wznosi się szczyt Przymiarek, przysłaniający widok na dolinę Taboru i otaczające ją wzgórza (Czas przejścia 15 min). W lewo od wału Przymiarek, na jego północnym łagodnym stoku, po lewej stronie płynącego głębokim, zalesionym wąwozem strumienia, znajdowały się dawniej zabudowania małej łemkowskiej wioski Wólka. Dalej wznoszą się lesiste kopce wzniesień: Mogiła i Sucha Góra.

    ŻABIA GÓRA (550 m)

    Wznosi się na południowy zachód od Iwonicza-Zdroju. Jest to bezleśne wzniesienie, piętrzące się na zachód od górnej doliny Iwonickiego Potoku i Wóleckiej Góry. Swoim długim łagodnym grzbietem ciągnie się na północ, gdzie znajduję się niżna kulminacja zwana Turkówką.

    Wzniesienie to obniżka się już w parku leśnym, otaczającym Uzdrowisko między Żabią a Przedziwną. Na stoku Żabiej Góry w zasadzie brak wytycznych alejek. Dojście z Uzdrowiska prowadzi jednak aleją leśną, na południe do osiedla Turkówka lub alejką spacerową, wschodnim stokiem Przedziwnej od „Excelsioru”, nad pozostałością po skoczni narciarskiej do Czarnych Błot w stronę ośrodka wczasowego leśnictwa na wzniesieniu Turkówka. stokiem Przedziwnej, gdzie dociera się do drogi asfaltowej, a stąd dalej na południe, ścieżką na skraj lasu i polami na szczyt. Bez względu na wybraną trasę czas przejścia 45-60 min. Często turyści ograniczają się do wyjścia na niższą kulminację (Turkówka), skąd widoczna jest Wólecka Góra na wschodzie, a na zachodzie, w dole Lubatowa i piętrząca się nad nią Cergowa. W prawo Kotlina Dukielska, zamknięta od północy wzgórzami Staniawskiej i Pachanowej oraz wioski: Lubatówka i Równe. Warto jednak wyjść na szczyt Żabiej Góry. Widać z niej na północy za wzgórzami iwonickimi Doły Jasielsko-Sanockie, zamknięte na horyzoncie pasmami Pogórza. Na zachodzie widoczne pasma Beskidu Niskiego na zachód od Cergowej z widocznymi wzniesieniami: Chyrowej, Dani i Grzywackiej. Na południu rozległa panorama aż po wododział karpacki. W kierunku wschodnim widoczność przysłaniają Przymiarki.

    PRZEDZIWNA (553 m)

    Położona jest w południowo- zachodniej części uzdrowiska. Nazywana też w przeszłości „Cudowną” bądź „Nadzwyczajną” od źródeł mineralnych wytryskujących u jej podnóża. Po raz pierwszy w literaturze nazwy „Przedziwna” użył w XVII wieku lekarz francuski Denis, określając górę tę jako Mons Admirabilis. U stóp znajdują się najstarsze obiekty Iwonicza-Zdroju, stanowiące zabytkową starówkę.

    Na północnym stoku wznosi się „Excelsior”, a na wschodzie pozostałości po skoczniach narciarskich i stoku slalomowym. Stoki zalesionej góry przecina ponad 10 km alejek spacerowych i ścieżek. Opasują one wzniesienie dookoła, wychodząc również na szczyt. Spacery alejkami na Przedziwnej można rozpoczynać od „Excelsioru”, alei Leśnej, Bełkotki, Czarnych Błot i kontynuować w dowolnym, wybranym przez siebie kierunku. W partii szczytowej i na zachodnim stoku występują wychodne skałki piaskowca. W okresie wiosennym na zboczach góry rozkwitają liczne gatunki kwiatów i krzewów, tworząc wspaniałe, żywe różnokolorowe kobierce. Już w XVII wieku budzić to musiało podziw, jeżeli wspomniany już dr Denis pisał: Góra to pokryta jest trawami i kwiatami tak pachnącymi, że wszyscy, którzy się ku niej zbliżają, zrazu są zdumieni, a potem przez długi czas jeszcze odurzeni ich zapachem… i dalej… widzi się tam wiele dębów, jodeł, świerków i innych potężnych drzew, które tworzą gęsty- przyjemny las. Na szczycie Przedziwnej stała jeszcze w okresie powojennym wieża widokowa, ułatwiająca obserwację okolicy. Czas wyjścia z uzdrowiska na szczyt 30- 40 min.

    WINIARSKA (528 m)

    Wznosi się w zachodniej części Uzdrowiska. Na wschodnim jej stoku zlokalizowana jest dzielnica sanatoryjna. Na południowym zboczu znajdują się szyby wydobywcze ropy naftowej. Poniżej kopalni pod siodłem górskim, między Winiarską, a Przedziwną wytryskuje źródło Bełkotka. W zalesionej części wschodnich i południowych zboczy, w otoczeniu alei Wincentego Pola znajduje się ponad 3-kilometrowa sieć alejek spacerowych.

    Od zachodu stokiem biegnie droga od kopalni, ku północy, w stronę pól nad sanatorium „Górnik”. Wyżej na stoku znajdują się jedynie leśne ścieżki i dróżki, którymi można wspiąć się na szczyt. Czas przejścia 40 min. Winiarska jest szczytem widokowym. Szczególnie rozległe widoki roztaczają się na wschód, gdzie widać Pogórze Bukowskie, na północ z widocznymi Dołami Jasielsko- Sanockimi i Pogórzem Strzyżowsko- Dynowskim oraz na zachód, na Garby Kobylańskie, Pogórze Jasielskie. Kazimierz Chędowski leczący się w uzdrowisku w połowie XIX wieku tak obrazował widoki z Winiarskiej: stamtąd ujrzysz stare nad Wisłokiem położone Krosno, pełne wspomnień o rodzinach Pełków i Skotnickich. Nad nim panuje na modrych górach przyczepiony zamek odrzykoński, dawna siedziba Kamienieckich, Firlejów. Dalej widać ogród Galicji – najpiękniejsze wsie jasielskiego: Moderówkę, Potok, Tarnowiec. Tło zaś stanowią góry, które już się wydają jakby sine tumany kurzu wybiegające ku zachodowi.

    ISPAK (483 m)

    Lesiste wzgórze położone jest na północ od uzdrowiska. Spacer najdogodniej kontynuować kierując się z centrum aleją w stronę Sanatorium Wisła. Następnie należy udać się polną dróżką na zachód do miejsca, gdzie droga zbacza na północ. Drogą tą przechodząc spływający z Winiarskiej okresowy strumyk dochodzi się do tzw. gościńców (trawiastej drogi), którymi należy iść w kierunku północnym.

    W miejscu, gdzie kończą się gościńce trzeba zmienić kierunek na wschód i jedną z dróg gruntowych dojść do widocznej u podnóża Ispaku drogi wiodącej wzdłuż lasu w stronę grzbietu góry. Dochodząc do grzbietu należy skręcić w prawo i ścieżką wyjść na szczyt z wieżą triangulacyjną. Widać stąd dobrze na południu Górę Winiarską, uzdrowisko i górę Glorietę, ku południowemu wschodowi Borowinową Górę, dzielnicę pensjonatową i domków jednorodzinnych, a za nimi masyw Suchej Góry. Na wschodzie widoczny las Piekliska, dalej wzniesienia Pogórza Bukowskiego. W kierunku północnym widok jak z Góry Winiarskiej. Czas przejścia z uzdrowiska około 50 min. Z Ispaku zejść można, kierując się na południowy wschód w stronę Szkoły Podstawowej i ulicy Zdrojowej, a nią do Uzdrowiska.

    PIEKLISKA (447 m)

    Wzniesienie znajduję się w północno-wschodniej części Uzdrowiska, nad dzielnicą domków jednorodzinnych. Zbocza Pieklisk porośnięte są lasem o tej samej nazwie. W XIX stuleciu ten mały masyw leśny nazywano Lasem Dantego i już wówczas stanowił cel spacerów z Uzdrowiska. Przez wzniesienie wiodła przed 150 laty droga z Iwonicza Wsi do zakładu kąpielowego, która z terenu dzielnicy pensjonatowej stromo schodziła do uzdrowiska. Roztacza się stąd rozległy i piękny widok.

    Na wschodzie, w dolinie, leży wieś Klimkówka, dalej za bezleśnym działem widoczny Rymanów i położone w jego sąsiedztwie wioski. Na horyzoncie rysują się pasma Pogórza Bukowskiego. Ku północy Kotlina Krośnieńska, stanowiąca środkową część Dołów Jasielsko-Sanockich, a w niej leżące : Miejsce Piastowe, Krosno, Korczyna, Haczów, Trześniów i na zachód od Krosna: Potok, Jedlicze. Na horyzoncie w paśmie Pogórza rysuje się pięknie Królewska i Sucha Góra, a na nich strzelające w niebo skały „Prządek” , zamczysko „Kamieniec” i wieża telewizyjna. Czas przejścia z uzdrowiska ok. 40 minut. Ze szczytu Pieklisk można również kontynuować spacer w kierunku północnym do Iwonicza Wsi. Trasa prowadzi tzw. Gościńcami (ślad starej drogi) w stronę widocznej, kamiennej kapliczki w rejonie cmentarza komunalnego. Czas zejścia ze szczytu około 40 minut.

    LAS GRABIŃSKI I IWONICZ WIEŚ

    Spacer wiedzie z Uzdrowiska jak w poprzedniej wędrówce aleją i gościńcami. W miejscu, gdzie się kończą się, utrzymując nadal północny kierunek, miedzami i polnymi ścieżkami należy się udać w stronę widocznego zagajnika, od którego wiedzie ścieżka, na skraj Lasu Grabińskiego.

    Ścieżką tą dochodzi się do polnej, betonowej drogi. Należy stąd skręcić w lewo i leśną alejką zejść do doliny potoku, w której znajduje się pomnik, upamiętniający miejsce martyrologii. W dolinie tej hitlerowcy rozstrzelali w lipcu 1944 roku 72 mężczyzn z Iwonicza i Lubatowej oraz nierozpoznanych więźniów z jasielskiego więzienia. Z Lasu Grabińskiego, kierując się na północny-wschód, dochodzi się do zabudowań Wojewódzkiego Ośrodka Postępu Rolniczego w Iwoniczu Wsi. W podworskim parku znajduję się wcześniej opisany pałac, zbór ariański i oranżeria, a opodal kościół parafialny i most kamienny. Można również z Lasu Grabińskiego udać się w kierunku wschodnim do dzielnicy Przybyłówka. Czas przejścia 3 godz.